Yumva bwinja ! obwandagala -mulongo : 1=Cihebraniya ; 2= kunganaci oluderho lukolesibwe ; 3= luderho lwa buko buci ; 4=omu nfarasè kurhi lusomwa n’oku luderhwa ; 5=kurhi luhubulwa omu mashi na binwa bihi ludesire omu mashi
Omu cihebraniya muli herufi ibirhi rhuyandika t : tet ; tau ; hali herufi ibirhi rhuyandika k : caf ; qof, quf : hali herufi isharhu rhuyandika h : he ; het ; caf aha buzinda bw’ecinwa. Hali eherufi cihebraniya P erhengamwo zibirhi omu mashi : p ; f ; caf cihebraniya, arhegamwo zibirhi za mashi : k ; h w’ebiraka ; beit cihebraniya anarhengemwo : b na v omu mashi.
Abalondana bashushana ci barhabula eci ngasi muguma amanyirwakwo, ntyo kwo endimi ziyôrha, bwenêne Amashi n’Ecihebraniya. Comme les frères ou les soeurs se ressemblent mais gardent chacun des caractérisques qui les distinguent, ainsi se comportent les langues, surtout le mashi par rapport à l’hébreu.
1. Nyiganyo w’ebishushana n’ebirhashushini omu lufabè : ressemblances et dissemblances
Latin | Hébeu | mashi | français | kiswahili | turc | Son approximatif |
a | א pas de son | a | a | a | a | a |
b c | בּ | b c | b c | b ch | b c : djè | bè tchè |
v | ב | v | v | v | v | vè |
g | גּ ג | g | g | g | g gh sans son | gè |
d | דּ ד | d | d | d | d | dè |
h | ה | h | h | h | hè | |
w | ו | w | v w | w v | v w | wè |
z | ז | z | z | z | z | zè |
ח | h | h | h | ‘hè | ||
t | ט | t | t | t | t | tè |
y | י | y | y | y | y | yè |
k | כּ כ ך | K h k | K c | k | k | Kè, ‘hè,khè |
l | ל | l | l | l | l | lè |
m | מ ם | m | m | m | m | mè |
n | נ ן | n | n | n | n | nè |
s | ס | s | s | s | s | sè |
ע sans son | ‘ | |||||
P f | פּ פ ף | P f | p f | p f | P f | Pè, fè |
ts | צּ צ ץ | (ts) s z | ç | ts s z | tsè : comme mouche tsétsé | |
q | ק | k | q | k | kè | |
r | ר | r (rh) | r | r | r | Rè, rhè |
s | שׂ | s | s | s | s | sè |
sc | שׁ | sh | ch | sh | s | Shè, chè |
th t | תּ ת | t | t th | t th | t | tè, thè |
2. Oku herufi zishimbana omu ngasi lufabe lurhôla ecikebu oku cilatini
A,b,c,d,e,f,g,h,i,j,k,l,m,n,o,p,q,r,s,t,u,v,w,,x,y, z
Ordre alphabétique hébreu selon la transciption française
L’écriture qui va de droite à gauche
La succession des lettres est la suivante :
Cf. http://hebreu-biblique.e-monsite.com/pages/version-sefarade/l-alphabet-hebraique-version-sefarade.html (13.05.2020)



Biblical Terms for LDM – DRC MASHI HEBREW BIBLE and MASHI GREEK.htm
hébreu | fréquence | catégorie | lecture du mot et significations françaises | transcription du mot et significations équivalentes en mashi |
לֹא רֻחָמָה | Noms propres | Non-Aimée, Lo-Rouhama [Mal-Aimée] | LO’-RUHÂMÂ|Lo-Ruhama|Orhasimirwi|Orharhonyiri — îzino lya mulala gulimwo fungwifungwi mwâli wa Hosheya, rhuderha Ozeya NTA LUKOGO lyo izino lya LO Ruhama | |
לֹא עַמִּי | Noms propres | Étranger | Lo-Ami|Lurhali-Lubaga-Lwani|K’emahanga — kula banahâ omwana elya BARHALIBIRHU, K’EMAHANGA Erhi embaka zali omu mulala zihwa baburha LUBAGA LWANI na MUSIMWA, lol Hoz 1-2 | |
לֵאָה | ✓ | Noms propres | Léa | LÊ’Â|Lea|Leya — mwâli wa Labani, muka Yakobo |
לָאֵל | ✓ | Noms propres | Laël | LÂ’ÊL|Layeli|Lael — îshe wa Eliyasafi, Eliyazaf murhambo w’Abagershoni, bene Geshoni |
לְאֻמִּים | ✓ | Noms propres | Léoummite [Leoumite] | LE’UMÎM|Baleumini — lubaga lwa kuli Yokshân, Yokishani |
לְבָאוֹת | ✓ | Noms propres | Levaoth [Lebaoth] | LEVÂ’ÔT|Lebaoti|Levaot — lugo omu ishwa lya Simeoni |
לְבוֹנָה | ✓ | Noms propres | Levona [Lebona] | LEVÔNÂ|Lebona — hantu aho, lola Bac 21.19 |
לָבִיא | Faune | lion | LÂVÎ|ntale|entale|kakiri|mpangaza — entale edesirwe omu binwa binji bya cihebraniya | |
לְבִיָּא | Faune | lioness | LÂVÎÂ|ntale-kazi|entale-kazi|ntale nkazi | |
לָבָן-1 | Noms propres | Laban, blanc | LÂBÂN|Labani|mweru|*eru* — mugala wa Betoneli îshe wa Lea na Raheli, Racheli lola BHS Murh 32.1 biguma na WLC Murh 31.55 lola BHS Murh 32.5 biguma na WLC Murh 32.4 | |
לָבָן-2 | ✓ | Noms propres | Laban | LÂBÂN|Labani — hantu aho |
לִבְנָה-1 | ✓ | Noms propres | Livna [Libna] | LIVNÂ|Libna|Libna — hantu abarhengaga bujà e Misiri bageraga BHS Mib 33.20 biguma na WLC Mib 33.21 |
לִבְנָה-2 | Noms propres | Livna [Libna] | LIVNÂ|Libna — lugo lwa Baleviti omu ishwa lya Yuda | |
לִבְנֶה-1 | ✓ | Flore | peuplier blanc | LIVNÊ|mipepuli — mipepuli myeru |
לִבְנֶה-2 | Flore | styrax | LIVNÊ|mitudu | |
לְבָנָה | ✓ | Noms propres | Levana [Lebana] | LEVÂNÂ|Lebana|Levena — mwezi nkuba karhî Lebana Levana murhambo wa milala murhumisi omu ka-Nyamuzinda enyuma z’okurhenga e Babiloni bali lulizibwe |
לְבֵנָה | Objets réels | brique, pavé | LEVÊNÂ|amatofali|matofali|amadofali|madofali|*madafali*|*cirhindir*|*madofali*|*matofali* | |
לְבֹנָה | Flore | encens, résine | LEVONÂ|obukù|bukù|*nshângi*|enshângi|buku|*nshangi*|omugi enyanya|Lebona — Lebona hali hantu hofi na Sikem | |
לְבָנוֹן | Noms propres | Liban | LEVÂNÔN|Libano — lukere lwa ntondo ziri e mwênè gwa Israheli | |
לִבְנִי-1 | ✓ | Noms propres | Livni [Libni] | LIVNÎ|Livini|Libni — mugala wa Gershôn, Gershoni w’oku bûko bwa Levi |
לִבְנִי-2 | ✓ | Noms propres | Livni [Libni] | LIVNÎ|Livivi|Livni|Libni — wa kuli bene Merari w’oku bûko bwa Levi |
לִבְנִי-3 | ✓ | Noms propres | Livnites [Libnite] | LIVNÎ|omulala gwa Livini|omulala gwa Libni|omulala gw’Abalobuni|Libni — ba kuli Libni w’oku bûko bwa Levi |
לֹד | ✓ | Noms propres | Lod | LOD|Ludu|Lodi|Lod — lugo omu ishwa lya Benyamini |
לִדְבִּר | ✓ | Noms propres | Lodevar [Lo-Dabar] | LIDVIR|Lo-Debari|Lodevar|Lodavar|Lo Dabar|Lo-Debari.|Lidbir |
לְהָבִים | ✓ | Noms propres | Lehav [Lehab] | LEÂVÎM|Lehabimu|Lehab|Lehabi|Lehabimu|Lehabim — lubaga lwa kuli Mitsrayim, Misiri |
לָהַד | ✓ | Noms propres | Lahad | LAHAD|Lahadi — mugala wa Yehati w’oku bûko bwa Yuda |
לוֹ דְבָר | ✓ | Noms propres | Lodevar [Lo-Dabar] | LÔ-DEVÂR|Lo-Debari|Lo-debar|Lodevar |
לוּבִי | Noms propres | Libyen, de Libye | LÛVÎ|LÛBÎ|Abanya-Libiya|w’e Libiya|munya-Libiya — bantu bayûbaka e Libiya | |
לוּד | Noms propres | Loud | LÛD|Ludi|Ludu — mugala wa Sem, Semu, Semi cihugo, ishwa lya Sem lyo asigiraga Ludi | |
לוּדִים | Noms propres | Loud, gens de Loud | LÛDÎM|bene Ludimu|abantu b’e Ludi|e Ludi | |
לוּז-1 | ✓ | Flore | amandier | LÛZ|amandi|mirhi ederhwa amandi — omu nfarsè mpu « amandier » |
לוּז-2 | ✓ | Noms propres | Louz | LÛZ|Luzo|Luzu|Luzi|Luz — olugo lwaderhagwa Luz lwo Yakobo ahire erya Beteli « nyumpa ya Nyamuzinda », bulya aha Luz abonekeragwa, lola Murh 28.19 |
לוּחַ-1 | Objets réels | planche | LÛAH|mbaho|*mpaho*|*lupaho*|lubaho|emirhamba|murhamba|*tugikizo* | |
לוּחַ-2 | Objets réels | tablette | LÛAH|embaho|*mbaho*|enambi|*nambi*|*nàmbi*|*nâmbi*|*mbale*|embale | |
לוּחִית | Noms propres | Louhith | LÛHIT|Luhiti|Luhit — hantu h’e Mowabu | |
לוֹט | ✓ | Noms propres | Loth | LÔT|bulangeti|citambara|Loti|Lot — bulangeti, citambara omu mashi namwo muba izino ly’omuntu mpu ye CITAMBARA oyu citambaro w’omu Bibliya ali mugala wa Harani Harani alondana bona Abrahamu Abrahamu aligi mîshe wa Loti |
לוֹטָן | ✓ | Noms propres | Lotân [Lotan] | LÔTÂN|Lotani|Lotân — mugala wa Seyiri |
לֵוִי-1 | Noms propres | Lévi | LÊVÎ|Levi|*leviti* | |
לֵוִי-2 | Noms propres | lévite, clans de Lévi [lévites] | LÊVÎ|Omuleviti|muleviti|baleviti|abaleviti|bene Levi|bene-Levi|bûko bwa Levi|*levit*|*ne-Lev* — ba bûko bwa Levi | |
לִוְיָתָן | Faune | grand dragon, Léviatan | LIVYÂTÂN|Leviatani|ciryanyi w’e lwîshi|*mamba*|*njavu* *lwîshi* *rwîshi | |
לְחִי | ✓ | Noms propres | Lèhi [Léhi] | LEHÎ|Lehi — hantu aho |
לֶחֶם פָּנִים | ✓ | Rituels | pain d’offrande | LÊHEM-PÂNÎM|omugati gw’enterekêro|mugati gwa nterekêro|emigati y’enterekêro|emigati y’oburherekêre|kantu kagishe — kuli kuderha « mugati guhêkwa emalanga » (ga Nyamuzinda, Nyakasane) |
לַחְמִי | ✓ | Noms propres | Lahmi [Lami] | LAHMÎ|Lami|Lahmi — w’e Gati alondana bona Goliati mufilistini munya-Filistiya |
לַחְמָס | ✓ | Noms propres | Lahmas [Lahémas] | LAHMÂS|Lahamasi — lugo lw’omu ishwa lya Yuda |
לֹט | ✓ | Flore | myrrhe ou fruit du micocoulier ou du châtaignier [type de résine | LOT|bukù|obukù — malehe ga mirhi rhwamabona oku hali LÔT, bushiro, bulangeti na LOT, bukù |
לְטָאָה | ✓ | Faune | lézard [FF 35.52] | LETÂ’Â|musherebera|cibulubulu|omusherebera|ecibulubulu |
לְטוּשִׁם | ✓ | Noms propres | Letoushite [Letouchite] | LETÛSHIM|Baletusimi|Baletusi — lubaga lwa kuli Yokshân, Yokshani |
לִילִית | Faune | oiseau de nuit [FF 59.62] | LÎLÎT|kanyunyi ka budufu|akabalala budufu|omuzimu-kazi Liliti | |
לַיְשָׁה | Noms propres | Laïsha [Laïcha] | LAYSHÂ|Laisha|Layisha — hantu h’omu ishwa lya Benyamini | |
לַיִשׁ-1 | Faune | lion | LAYISH|ntale|entale — binwa binji bedesire entale omu cihebraniya: binwa nda nkaba benna olu lulimi barhanzir’ilama ahali omuzirhu embere baje mula cihugo c’ecumwe balimwo buno! Caba Cheik Anta Diop na Coppens badesire oku omuntu murhanzi e Afrika alama. Buzinda abantu baja babunga n’oku hinduka akakoba k’omubiri omu kushimbana n’emyaka minji balamire hantu halebe. Ebiha akakoba irangi (melanine) mpu bishimbana n’obunji erhi bunyi bw’izûba. Buno abantu barhacibera myaka minji emunda babungire buzira kuhuluka. | |
לַיִשׁ-2 | ✓ | Noms propres | Laïsh [Laïch] | LAYISH|Layishi|Laish|Layish — Eryo lyo izîno lya mira lya olugo luderhwa Dani |
לַיִשׁ-3 | ✓ | Noms propres | Laïsh [Laïch] | LAYISH|Layishi|Layish — muntu w’omu Galim îshe wa Palti, iba murhanzi wa Mikal, buzinda ye washubire muka mwami Daudi |
לֵכָה | ✓ | Noms propres | Léka | LÊKÂ|Leka — lugo lw’omu ishwa lya Yuda |
לָכִישׁ | Noms propres | Lakish [Lakich] | LÂKÎSH|Lakishi|Lakish|*Lakis* — lugo lw’omu ishwa lya Yuda | |
לְמוֹאֵל | Noms propres | Lemouël [Lemouel] | LEMÔÊL|Lemowel|Lemuweli|Lemueli|Lemuwel — ali mwami w’e Masa | |
לֶמֶךְ-1 | ✓ | Noms propres | Lamek [Lémek] | LÊMEK|LAMEK|Lamek|Lameki — mugala wa Metushayeli wa kuli bene Kayini |
לֶמֶךְ-2 | ✓ | Noms propres | Lamek [Lémek] | LÊMEK|LAMEK|Lamek|Lameki — mugala wa Metusalem wa kuli bene Seti |
לַעְדָּה | ✓ | Noms propres | Laéda [Lada] | LA’DÂ|Lada|Lâda|Laada — mugala wa shela cûbaka ca Maresha w’oku bûko bwa Yuda |
לַעְדָּן-1 | ✓ | Noms propres | Laédân [Ladan] | LA’DÂN|Ladani|Lâdani — mugala wa Tahani shakulûza wa Yozwe, Yoshuwa w’oku bûko bwa Efrayimu |
לַעְדָּן-2 | ✓ | Noms propres | Laédân [Ladan] | LA’DÂN|Ladani|Lâdani — wa kuli Gershoni w’oku bûko bwa Levi |
לַעֲנָה | Flore | absinthe [plante | LA’ANÂ|mutuzô|mutuzo|omutuzo|mituzo|emituzo|okulùza|*kulùl*|*kulul*|*kuluz* — byasi bilulu binakolesibwa bufumu | |
לַפִּידוֹת | ✓ | Noms propres | Lappidoth [Lapidoth] | LAPÎDÔT|Lapidot|Lapidoti — iba wa Debora, mulêbi-kazi, na mucîranuzi omu Israheli, lola Bac 4.4 |
לַקּוּם | ✓ | Noms propres | Laqqoum [Laccoum] | Lakumi|Lakum — lugo lw’omu lya Nafutali |
לִקְחִי | ✓ | Noms propres | Liqhi [Liqui] | LIKHI|LIQHI|Liki|Likhi|Likihi — mugala wa shemida w’oku bûko bwa Menashè |
לֶשֶׁם-1 | ✓ | Objets réels | pierre précieuse, ligure, jacinthe, turquoise | LÊSHEM|enjwijwi|njwijwi|enjwîjwî |
לֶשֶׁם-2 | ✓ | Noms propres | Lèshem [Léchem] | Leshemi|Leshem |
לֶשַׁע | ✓ | Noms propres | Lèsha [Lécha] | LESHÂ|Lesha — lugo olwo |