ZEP – – Bible en mashi du Congo

Munkwa munene oku barhumisi ba Yezu na Ekleziya

Bakolaga na C.D.P.C.L., Bukavu bulya omu EBIBLIYA NTAGATIFU,

Verbum Bible, Kinshasa 1992, rhudomire binwa binji bya mashi

SOFONIYA /ZEFANYAHU צפניה

Enshokolezi

Omulêbi Sofoniya ayigîrizize amango Yoziyasi^a aliyimire omu Yuda (640- 609 embere Kristu aburhwe). Kurhenga amango ga Senakeribu, ecihugo ca Yuda calamire omu bujà bwa Asuru. Manase na Amoni, bami b’omu Yuda, bazigiraga okuharâmya ensanamu. Amango g’omulêbi Sofoniya, obulangalire kuli Nyamuzinda bwâyisha bwagaluka.

Sofoniya ayalagaza «olusiku lwa Nyamubâho», lusiku lwayishilêrha emishîbo minji omu cihugo ca Yuda n’omu mashanja goshi g’en’igulu. Sofoniya akalihira Abayuda bulya bakazigiharâmya banyamuzinda b’obunywesi, na bulya barhagwerhe bushinganyanya omu kalamo kâbo (3, 1; 3, 11).

Obuhane amashanja gahâbagwa na Nyamuzinda bukwânîne bubê nyigîrizo kuli Yuda (3,7). Bwo bwarhuma olubaga lwagalukira Nyamuzinda omu kumukenga n’omu kubà lwirhohye. Banyi-hanyi bayishicunguka, nka bali birhohye (3, 12-13).

Eci citabu cisungunu ca Sofoniya cikolêsibwa liguma lyône omu Ndagâno Mpyahya muli Mateyo (Mt 13, 41).

EBIRIMWO

1. Olusiku lwa Nyamubâho: cigabi 1-2,3

2. Obulêbi oku mashanja: cigabi 2, 4-15

3. Obulêbi kuli Yeruzalemu: cigabi 3, 1-8

4. Amalagânyo: cigabi 3, 9-20

1

1 Ebi biri binwa Nyakasane àfulûliraga Sofoniya, amango Yoziyasi mu­gala wa Amoni àli mwâmi w’e Yuda. Sofoniya àli mugala wa Kushi, naye àli mwene Gedaliya, aligi mwinjikulu wa Amariya na mwinjikulûza wa Hezekiyasi^b.

I. Olusiku lwa Nyakasane omu Yuda

Nyamuzinda âyishihana igulu lyoshi.

2 Nyakasane amâderha, erhi: «Nâherêrekeza ngasi hyoshi hiyîsa omûka hano igulu. 3 Nâsherêza abantu n’ensimba, ebinyunyi n’enfi z’omu nyanja, nasherêza abantu babî n’ebijiro byâbo by’okusârhaza. Ntaleke ciru n’omuntu muguma bano igulu.»

Obuhane oku nterekêro ya banyamuzinda b’obwihambi

4 « Yuda, nâmuhana, mpane n’abantu b’omu Yeruzalemu boshi. Nâherêrekeza Baali yeshi muli eci cihugo n’amarhumisi gâge goshi. 5 Nâshereza ngasi bashonera oku burhungiri bw’enyumpa bajiharâmya omurhwe gw’enyenyêzi, bala baharâmya Nnâmahanga oku izino lya Milkomu^c. 6 Nâsherêza ngasi bacîkûla kuli Nnâmahanga, abarhamulongereza erhi kumurhînya ciru n’ehitya, abo boshi nta muguma nâleka.» 7 Akahwenyenye kabe embere za Nyakasane Nnâmahanga, kulya kuba olusiku lw’obukunizi^d bwâge bunene luyiruka! Neci, Nyakasane anarheganyize oburherekêre, mîra acêsagya ebigolo byâge alâlisire.

Obuhane oku barhambo b’aha bwami

8 Olusiku lw’oburherekêre, kwo Nyakasane adesire, nâhana abarhambo, abaluzi na ngasi boshi bahimba nka kula kw’ab’emahanga. 9 Olwo lusiku nâhana bala boshi bacihira enyanya nka bapagani, bo bala batula entambala, banabere enyumpa oku bwâmi bwa nnawâbo.

Obuhane oku barhunzi b’omu Yeruzalemu

10 Olwo lusiku, kwo Nyakasane adesire, ecihogêro cânazûke omu muhanda gw’olugo guderhwa lugo lw’Enfi, omu lugo Luhyahya mwânazûke olubî lunji lunji, ababanda endûlu, ababanda olujamu, ab’orhuhababo n’ecihûsi cirhankaderhwa! 11 Mwe bantu muyûbaka omu lugo luderhwa Cishakulo^e muhebe orhubûli, bulya ngasi baguza boshi bafa, abarhimbûzi boshi baherêrekera. Obuhane kuli banyambula-buyemêre 12 Muli ago mango nâyôce Yeruzalemu n’orhumole; nanje narhangula balya boshi barharhenga omu bubî bwâbo, bo balya baderha emurhima gwâbo, mpu: «Nyakasane arhankahashijira mabî erhi minja.» 13 Okuhandi obugale bwâbo buhagulwe enyumpa zâbo zishâbwe. Bayûba ka enyumpa, barhakazilâlamwo; bagwisire enkoma, barhakanywa oku manvu ga muli zo. Olusiku lwa Nyakasane 14 Olusiku ludârhi lw’obukunizi bwa Nyakasane luli hofi, luyishire luli buhena; okuyisha kwâlwo kwâzûsa ecihogêro c’amalumwa manene, ciru n’entwâli yâbanda endûlù erhi bihamba bya bîrha birhuma! 15 Olwo lusiku luli lusiku lwa mûngo, lusiku lwa bihamba n’olw’akamene, lusiku lwa burhe na lwa kushâba, lusiku lwa mwizimya na lwa citûmbi, lusiku lwa bitù na lwa ndûnduli y’omwizimya. 16 Lusiku lwa kubanda emishekera n’orhuhababo kuli bîrya bihugo bidârhi n’enyumpa nzibuzibu. 17 Abantu nânabahiremwo ebihamba baje bagenda nka mihûrha (bulya bagomîre Nyakasane), omuko gwâbo gubulagirwe omu katulo, emirhumba yâbo ekabulirwe nka bibolereza, ci erhabishwa. 18 Oli ensaranga zâbo, oli amasholo gâbo, nta biguma byahashibayôkola. Omu lusiku lw’omûngo gwa Nyakasane, omu bumvu bwâge igulu lyoshi lyâherêrekera. Bulya anigûza, neci, aheze abantu boshi omu igulu.

2

Okufundika: okulâlika mpu bacîyunjuze

1 Mushubûzanye, mugerêreze haguma, wâni lubaga lurhabà nshonyi 2 oku barhacimmulibirhakwo nka kula omuyonga guhirigirha n’empûsi omu lusiku luguma; oku obukunizi bwa Nyakasane burhacimmuhika kwo. 3 Mulongereze Nnâmahanga, mweshi, abirhohye b’igulu^f, mwe mushimba amarhegeko gâge, mulongereze obushinganyanya, mulongereze obwirhohye: kwankanaba mwanâyôkolwe mw’olwo lusiku lw’oburhe bwa Nnâmahanga.

II. Obukunizi oku mashanja

Omubisha w’ebuzikiro bw’izûba: Abafilistini

4 Neci, Gaza akola ajirwa irungu, Ashkeloni abe kahumba. Ashedodi bamamulibirhakwo kalengerêre, Ekroni bamukundule . 5 Abantu b’omu murhwe gw’omu nyanja, ishanja ly’Abakeretini, yumvi akanwa Nyakasane adesire kuli mwe: «Nâkurhohya, nkuhire idako ly’ecihugo c’Abafilistini, ntakusigire muntu ciru n’omuguma; 6 wânashube bulambo, abangere bakakukomeramwo enyâlè aha bigala n’irango lya bibuzi.» 7 Abâyôrhe b’omu iburha lya Yuda, banagabâne eco cihugo, bâyabulire­ mwo, bijingo barhamukire omu nyumpa zàli z’ebwami bw’Ashkeloni; bulya Nyamuzinda wâbo ânaciyishibarhangula, ânashubibajira nk’oku bàyôrhaga burhanzi.

Abashomhanyi b’ebushoshôkero bw’izuba: Mowabu na Amoni

8 Nayumvirhe ebijâci bya Mowabu n’ebinioko bya bene Amoni, erhi baka­jâcira olubaga lwâni n’okucîshingira ecihugo câbo. 9 Co cirhumire, ncîgashire ecihango câni, kwo Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli adesire, erhi: «Mowabu na Amoni bâbà aka Sodoma na Gomora: mashaka ga makerêrhe na birundo bya munyu, irungu lyûmu-lyûmu oku nsiku n’amango. Abâyôrhe b’omu lubaga lwâni bânabahagule, abânasigale b’omu ishanja lyâni bo bayîme omu byâbo.» 10 Yo yânabe mpyûlo y’obucîbone bwâbo, bulya bàjâcire olubaga lwa Nyakasane w’Emirhwe, n’okukaziderhera oku mîno enyanya. 11 Nyakasane ânabe Nyandumà kuli bo, âherêrekeza banyamuzinda b’obu­nywesi boshi b’omu igulu, amashanja goshi g’oku birhwa ganamuharaâmye, gamufukamire, ngasi liguma omu cihugo câlyo.

Omushombanyi w’emukondwè: Kushi

12 «Ninyu, mwe bantu b’e Kushi, mweshi nâmmuhungumulira omu bîrha»! kwo Nyakasane adesire.

Omushombanyi w’emwênè: Asuru

13 Nyakasane âhana n’abantu h’omu cihugo c’emwênè; aherêrekeza Asuru, ashâbûla Ninive yeshi ahinduke irungu lyûmu-lyûmu. 14 Ahantu ecishagala càli, amaso g’ebintu n’ensimba za ngasi lubero byâyi­shikâshiramaho, lubondo n’ecirifufu byâhanda omu burhungiri bw’e­ nyumpa zâmwo. Bakaziyumva ebinyunyi byalyôgôlera aha rhubonezo rhw’enyumpa; mishabûkiza yonene ekola yâkaziboneka kurhangirira oku mulirango, emilungulungu y’enyumpa yoshi ekazishâbûka. 15 Kwo câhinduka ntyo cirya cishagala c’obulimbi, cirya abantu bamwo bakâgicîkèbwa mpu bajira aha bayegamire, banakazimanya mpu ntâye obalingânîne. Lero cashûbusirage, cikola bulumba bwa nsimba! Ngasi boshi bakola bacigeramwo banashungûrhe n’okusômerwa.

3

III. Obukunizi kuli Yeruzalemu

Obuhane oku birongôzi by’ishanja

1 Buhanya bwa Yeruzalemu, cirya cishagala cigoma, ecasherîre n’okulibu­za abantu. 2 Nta mango càyumvirhe ebinwa bya Nyakasane, nta mango càyemire ihano, nta mango càcîkubagire Nnâmahanga, nta mango càyâkîre muli Nyamuzinda waco. 3 Abagula ba muli co ziba ntale zikaziyâna; abashamuka baco ziba ngwi zija zahiva bijingo, zirhabîke n’akantu zashanshanyula sêzi. 4 Abalêbi ba muli co babà bacîbonyi balonza okurhebana. Abadâhwa baco barhakenga ebintu birherekîrwe Nyamuzinda, banakazivuna n’i­rhegeko. 5 N’obwo Nnâmahanga abà mushinganyanya muli co, nta bya bulyâlya ajira; ngasi sêzi na bijingo anabahe amarhegeko, mucêracêra arhabula­bula, arhishi bulyâlya.

Okuhanwa kw’amashanja

6 Nâherêrekeza amashanja, kwo Nyakasane adesire, enyumpa zâbo nâzi­shâba, enjira zâbo nâzihambya, ntâbo bâcizigeremwo! Ebishagala byâbo nabyo nâbisherêza, nta muntu wâcibibâmwo, abàbiyûbakagamwo bâhirigirha! 7 Cazinda nâderha, nti: «Yeruzalemu akolaga ankenga anayemêre amaha­no gâni. Nta bulagirire ncigwerhe bw’okucisherêza, ntanaciyunjulize omuhigo gw’oburhe nali ngwerhe. Ci abantu bâge barhashwîra oku­rhali kukola amaligo kwône kwône. 8 Olusiku nayishimmuhêka lubanja mulingage obuhane bwâni, kwo Nya­kasane adesire. Nàhizire oku nâshubûza amashanja n’amâmi ngahonde omu muliro gw’obukunizi bwâni.»

IV. Amalagânyo

Amashanja gayishiyumva Nyakasane

9 «Okubundi obwo nâyishihindula amashanja, ncêse orhunwa rhwâbo: bâkazimparâmya, niono Nyakasane, banangashânize boshi n’omurhima muguma. 10 Ciru na kurhenga ishiriza ly’enyîshi z’e Etiyopiya, abemêzi bâni nàsha­ndabanyize, bâkaziyisha bandwîrhire entûlo.

Omusigala gw’Israheli

11 «Olwo lusiku, we lubaga lwâni, orhakaciyumva nshonyi oku mabî gawe goshi, oku byâha byâwe byoshi wànjirire; bulya bala boshi bayunjulira bucîbone, nâbakûla ekarhî kâwe, onaleke obwo okukâminira oku ntondo yâni ntagatifu. 12 Bantu birhohye bonene n’abakenyi naleka muli we, abakampûna mpu mbalange. 13 Abàsigire omu lubaga lw’Israheli barhakacilyalyanya barhakanaciderha bunywesi, barhakacikolesa olulimi lwâbo mpu baje bârhebana. Bâkazi­rya banagwishire erhi na ntaye wacibalibuza abahiramwo ecikango.»

Ennanga z’obushagaluke omu Siyoni

14 Ohebe ehibûli hy’obusîme, mwâli Siyoni!

Israheli, heha ecihogêro c’obu­shagaluke!

Oshagaluke, obande empûndu n’omurhima gwoshi,

we mwana-nyere w’e Yeruzalemu!

15 Nyakasanc akazire ohuhane bwakulikwo,

alibirha oku mushombanyi wâwe.

Nyakasane ye mwâmi w’Israhcli oli muli we,

nta buhanya bucikulikwo mpu wayôboha.

16 Olusiku luyiruka olu bâbwiramwo Yeruzalemu, mpu:

«Orhayôbohe, nawe cishagala ca Siyoni, orhatwikaga omurhima!

17 Nyakasane Nyamuzinda wâwe ali haguma nawe:

ali murhabâzi muhimanyi!

Ashagalusire n’omwishingo we rhumire,

obuzigire bwâge bukuhîre akalamo kahyahya,

adwîrhe abanda empûndu we rhumire.

18 Nka kuka binayôrha oku lusiku lukulu.

Okugaluka kw’abalulize Nâherêrekeza obuhanya bwoshi, kwo Nyakasane adesire, nârhenza eshonyi zimubumbire. 19 Amango gayiruka, aga nâhanamwo ngasi balya bakâgimmulibuza. Nâfumya abayagalisire muli mwe, nâgalula abalulize. Nâbahà obukuze n’irenge omu igulu lyoshi, nshubibajira nk’oku byayôrhaga burhanzi. 20 Mw’ago mango nâmmushokolera mmuyêreke enjira, okubundi mmuhe obukuze n’irenge omu mashanja goshi g’en’igulu, hano nshubimmujira nk’oku mwanayôrhaga burhanzi, omu karhî k’amashanja goshi ga hano igulu.» Ntyo kwo Nyakasane adesire.

---

 ^a1.0 Yoziyasi omu c’emwabo ye Yoshiyahu; Manase ye Menashè; Sofoniya ye Tsefaniya, erhi Zefanyahu . Boshi cigereki n’enfarasè rhwaloleragakwo zo ndimi zirhuma ago mazîno gasôma

 ^b1.1 Hezekiyasi omu c’e mwabo ye Hizkiyahu; enfarasè n’ecigereki byahindwîre amazîno

 ^c1.5 : Milkomu: Abantu b’e Asuru bakazâgiharâmya Milkomu n’abandi bakazâgiharâmya enyenyêzi. Haligi n’abandi, oku barhalesiri okuharâmya Nnâmahanga ye Nyamuzinda w’okuli, bashubikaziharâmya ebiremwa, n’abandi barhashibiriraga bici.

 ^d1.7 1, 7: Olusiku Nyakasane âyisha kwo lwanabe nka lusiku lwa nterekêro (Iz 34, 6; Yer 46, 10; Eze 39, 17).

 ^e1.11 : «Cishakulo», ciri cishagala ciguma c’c Yeruzalemu. Abantu baguza: bantu h’e Kanani. Olole Hoz 12,8; Iz 23, 8, Mig 31, 24.

 ^f2.3 «Abirhohye b’igulu» erhi abakenyi. kukengwa bakengwa omu mandiko matagatifu. Kuyumva bayumva Nnâmahanga. Omu bulembêdu balinda ensiku nzinda. Masiha arhumwa na Nnâmahanga mpu ayishibarhûliriza (Iz 61,1). Naye ali mwirhonzi na mutûdu.