Exodus 22
OLUBUNGO XXII
1 Erhi ecishambo cankagwarhwa carhula enyumpa cikanigwa, nta lwihôlo oku muko gwaco. 2 Erhi ankaba gwâli mûshi, hanabe olwihôlo lw’omuko gwaco. Ecishambo cirhegesirwe cilyûle ebi cazimbaga. Akaba cirhagwerhi ebi calyûla, canaguzibwa oku mpyûlo y’obushambo bwaco. 3 Ecintu cazimbagwa, empanzi, endogomi erhi cibuzi, cikashângwa cicizine omu maboko gage, cirya cintu anahyûle kabirhi.
Okusherêza ebya bene
4 Erhi omuntu ankayonya ishwa nisi erhi mizabibu, akanaleka ebintu byage byakera omu ishwa lya bene, analyule eyindi myaka eri minja kulusha y’omu ishwa lyage erhi y’omu mizabibu yage. 5 Erhi omuliro gwankagulumira guyandukire oku byasi by’emishûgi gulinde guhama guyokêre engano eri oku bishinga erhi eri hofi n’okusarûlwa, nisi erhi ishwa lyayo, nyakulika gulya muliro anahyûle bulya bokêre anayokêraga. 6 Erhi omuntu ankagwasa n’okubîsa owabo ensaranga kandi erhi birugu, bikanazimbirwa emw’olya nyakubîsibwa, erhi ecishambo cankabonekana, cinabihyûle kabirhi. 7 Akaba ecishambo cirhabonekini, nnanyumpa anaje embere lya Nyamuzinda, lyo bamanya oku arhali ye wazimbire ebirugu by’owabo. 8 Ehyanâjîrwe kadali, hyoshi, akaba nkafu, ndogomi, cibuzi, mwambalo erhi ngasi kantu kanahezire koshi kalya bankanaderha mpu: «Neci kâka», olubanja lunahekwe embere za Nyamuzinda, n’oyu Nyamuzinda akayagiriza oku ye mubi anahyûle owabo kabirhi. 9 Erhi omuntu ankayegeka owabo endogomi, enkafu, ecibuzi, nisi erhi cindi cîntu cishwekwa, na cirya cintu cife, civunike nisi erhi cihêkwe n’abanyazi na ntaye obwine, 10 omwigasho embere za Nyamuzinda gwanatwa olubanja. Erhi nyakuyêgekwa ankacîgasha oku arhazimbaga ecirugu c’owabo, nnacirya cîntu anayemera, naye owabo arhankacilyula bici. 11 Ci erhi akaba cirya cîntu aha mwage cazimbirwe, anacihyûla naco. 12 Akaba ecintu cayisirwe n’eciryanyi, anagend’iciyerekana buhamirizi; arhankahyûla bici kuli cirya cîntu ciyisirwe n’eciryanyi. 13 Erhi omuntu ankayegeka owabo ecîntu cage, cikayagalika erhi kufà na nnaco arhahali, akwanine acilyûle. Ci erhi naco ankaba ahali, arhankacilyûla bici. Akaba cali cihozanyo, analyûle engulo ya kulya kuhôza.
Okubakula omunyere mushugi
15 Erhi omulume ankashumika omwana-nyere mushugi orhasag’ishebwa, akanagwishira bombi naye, olya mulume anamugule abe mukage. 16 Erhi ishe w’omunyere ankalahira bwâmuhâye, olya mulume analyule ensaranga bahâna ngulo y’abana-nyere bashugi.
Amarhegeko gayerekire obworhere bwinja n’idini
17 Omukazi w’omukurûngu, orhahîraga wamulekera akalamo mpu alame. 18 Ngasi yeshi wâhushe oku cîntu anayirhwe, afe. 19 Owarherekêre nyamuzinda w’obwihâmbe, kuleka Nyakasane yenene, anakagwe. 20 Orhahîra okarhindibuza erhi kugonya-gonya ecigolo, bulya ninyu mwâli bigolo omu cihugo c’e Misiri. 21 Orhahîra okalibuza omukana nisi erhi enfûzi. 22 Erhi wankamulibuza, akandakira, namayumva omulenge gwage. 23 Oburhe bwani bwanayâka mmuyirhe n’engôrho, bakînywe bahinduke bakana n’abana binyu babe nfûzi. 24 Okahôza ow’omu lubaga lwani ensaranga, mukenyi oli akawe, orhamujiriraga ihanzè, orhamulongezagyakwo bunguke. 25 Erhi wankarhôla ecirôndo c’owinyu cikînja, onamugalulireco càjingwè, izûba lirhacizonga, 26 bulya bwo bushiro bwage obwo bonene, co cishûli cibwika omubiri gwage. Bicigi yeki ankayish’ilalamwo? Erhi ankayish’indakira nanamuyumva, bulya niehe mba wa lukogo. 27 Orhahîra okalogorhera Nyamuzinda, orhanahîra okahehêrera omuluzi w’ishanja lyawe.
22
1אִם־בַּמַּחְתֶּ֛רֶת יִמָּצֵ֥א הַגַּנָּ֖ב וְהֻכָּ֣ה וָמֵ֑ת אֵ֥ין לֹ֖ו דָּמִֽים׃
2אִם־זָרְחָ֥ה הַשֶּׁ֛מֶשׁ עָלָ֖יו דָּמִ֣ים לֹ֑ו שַׁלֵּ֣ם יְשַׁלֵּ֔ם אִם־אֵ֣ין לֹ֔ו וְנִמְכַּ֖ר בִּגְנֵבָתֹֽו׃
3אִֽם־הִמָּצֵא֩ תִמָּצֵ֨א בְיָדֹ֜ו הַגְּנֵבָ֗ה מִשֹּׁ֧ור עַד־חֲמֹ֛ור עַד־שֶׂ֖ה חַיִּ֑ים שְׁנַ֖יִם יְשַׁלֵּֽם׃ ס
4כִּ֤י יַבְעֶר־אִישׁ֙ שָׂדֶ֣ה אֹו־כֶ֔רֶם וְשִׁלַּח֙ אֶת־בְּעִירָה וּבִעֵ֖ר בִּשְׂדֵ֣ה אַחֵ֑ר מֵיטַ֥ב שָׂדֵ֛הוּ וּמֵיטַ֥ב כַּרְמֹ֖ו יְשַׁלֵּֽם׃ ס
5כִּֽי־תֵצֵ֨א אֵ֜שׁ וּמָצְאָ֤ה קֹצִים֙ וְנֶאֱכַ֣ל גָּדִ֔ישׁ אֹ֥ו הַקָּמָ֖ה אֹ֣ו הַשָּׂדֶ֑ה שַׁלֵּ֣ם יְשַׁלֵּ֔ם הַמַּבְעִ֖ר אֶת־הַבְּעֵרָֽה׃ ס
6כִּֽי־יִתֵּן֩ אִ֨ישׁ אֶל־רֵעֵ֜הוּ כֶּ֤סֶף אֹֽו־כֵלִים֙ לִשְׁמֹ֔ר וְגֻנַּ֖ב מִבֵּ֣ית הָאִ֑ישׁ אִם־יִמָּצֵ֥א הַגַּנָּ֖ב יְשַׁלֵּ֥ם שְׁנָֽיִם׃
7אִם־לֹ֤א יִמָּצֵא֙ הַגַּנָּ֔ב וְנִקְרַ֥ב בַּֽעַל־הַבַּ֖יִת אֶל־הָֽאֱלֹהִ֑ים אִם־לֹ֥א שָׁלַ֛ח יָדֹ֖ו בִּמְלֶ֥אכֶת רֵעֵֽהוּ׃
8עַֽל־כָּל־דְּבַר־פֶּ֡שַׁע עַל־שֹׁ֡ור עַל־חֲ֠מֹור עַל־שֶׂ֨ה עַל־שַׂלְמָ֜ה עַל־כָּל־אֲבֵדָ֗ה אֲשֶׁ֤ר יֹאמַר֙כִּי־ה֣וּא זֶ֔ה עַ֚ד הָֽאֱלֹהִ֔ים יָבֹ֖א דְּבַר־שְׁנֵיהֶ֑ם אֲשֶׁ֤ר יַרְשִׁיעֻן֙ אֱלֹהִ֔ים יְשַׁלֵּ֥ם שְׁנַ֖יִם לְרֵעֵֽהוּ׃ ס
9כִּֽי־יִתֵּן֩ אִ֨ישׁ אֶל־רֵעֵ֜הוּ חֲמֹ֨ור אֹו־שֹׁ֥ור אֹו־שֶׂ֛ה וְכָל־בְּהֵמָ֖ה לִשְׁמֹ֑ר וּמֵ֛ת אֹו־נִשְׁבַּ֥ר אֹו־נִשְׁבָּ֖ה אֵ֥ין רֹאֶֽה׃
10שְׁבֻעַ֣ת יְהוָ֗ה תִּהְיֶה֙ בֵּ֣ין שְׁנֵיהֶ֔ם אִם־לֹ֥א שָׁלַ֛ח יָדֹ֖ו בִּמְלֶ֣אכֶת רֵעֵ֑הוּ וְלָקַ֥ח בְּעָלָ֖יו וְלֹ֥א יְשַׁלֵּֽם׃
11וְאִם־גָּנֹ֥ב יִגָּנֵ֖ב מֵעִמֹּ֑ו יְשַׁלֵּ֖ם לִבְעָלָֽיו׃
12אִם־טָרֹ֥ף יִטָּרֵ֖ף יְבִאֵ֣הוּ עֵ֑ד הַטְּרֵפָ֖ה לֹ֥א יְשַׁלֵּֽם׃ פ
13וְכִֽי־יִשְׁאַ֥ל אִ֛ישׁ מֵעִ֥ם רֵעֵ֖הוּ וְנִשְׁבַּ֣ר אֹו־מֵ֑ת בְּעָלָ֥יו אֵין־עִמֹּ֖ו שַׁלֵּ֥ם יְשַׁלֵּֽם׃
14אִם־בְּעָלָ֥יו עִמֹּ֖ו לֹ֣א יְשַׁלֵּ֑ם אִם־שָׂכִ֣יר ה֔וּא בָּ֖א בִּשְׂכָרֹֽו׃ ס
15וְכִֽי־יְפַתֶּ֣ה אִ֗ישׁ בְּתוּלָ֛ה אֲשֶׁ֥ר לֹא־אֹרָ֖שָׂה וְשָׁכַ֣ב עִמָּ֑הּ מָהֹ֛ר יִמְהָרֶ֥נָּה לֹּ֖ו לְאִשָּֽׁה׃
16אִם־מָאֵ֧ן יְמָאֵ֛ן אָבִ֖יהָ לְתִתָּ֣הּ לֹ֑ו כֶּ֣סֶף יִשְׁקֹ֔ל כְּמֹ֖הַר הַבְּתוּלֹֽת׃ ס
17מְכַשֵּׁפָ֖ה לֹ֥א תְחַיֶּֽה׃ ס
18כָּל־שֹׁכֵ֥ב עִם־בְּהֵמָ֖ה מֹ֥ות יוּמָֽת׃ ס
19זֹבֵ֥חַ לָאֱלֹהִ֖ים יָֽחֳרָ֑ם בִּלְתִּ֥י לַיהוָ֖ה לְבַדֹּֽו׃
20וְגֵ֥ר לֹא־תֹונֶ֖ה וְלֹ֣א תִלְחָצֶ֑נּוּ כִּֽי־גֵרִ֥ים הֱיִיתֶ֖ם בְּאֶ֥רֶץ מִצְרָֽיִם׃
21כָּל־אַלְמָנָ֥ה וְיָתֹ֖ום לֹ֥א תְעַנּֽוּן׃
22אִם־עַנֵּ֥ה תְעַנֶּ֖ה אֹתֹ֑ו כִּ֣י אִם־צָעֹ֤ק יִצְעַק֙ אֵלַ֔י שָׁמֹ֥עַ אֶשְׁמַ֖ע צַעֲקָתֹֽו׃
23וְחָרָ֣ה אַפִּ֔י וְהָרַגְתִּ֥י אֶתְכֶ֖ם בֶּחָ֑רֶב וְהָי֤וּ נְשֵׁיכֶם֙ אַלְמָנֹ֔ות וּבְנֵיכֶ֖ם יְתֹמִֽים׃ פ
24אִם־כֶּ֣סֶף׀ תַּלְוֶ֣ה אֶת־עַמִּ֗י אֶת־הֶֽעָנִי֙ עִמָּ֔ךְ לֹא־תִהְיֶ֥ה לֹ֖ו כְּנֹשֶׁ֑ה לֹֽא־תְשִׂימ֥וּן עָלָ֖יו נֶֽשֶׁךְ׃
25אִם־חָבֹ֥ל תַּחְבֹּ֖ל שַׂלְמַ֣ת רֵעֶ֑ךָ עַד־בֹּ֥א הַשֶּׁ֖מֶשׁ תְּשִׁיבֶ֥נּוּ לֹֽו׃
26כִּ֣י הִ֤וא כְסוּתָה לְבַדָּ֔הּ הִ֥וא שִׂמְלָתֹ֖ו לְעֹרֹ֑ו בַּמֶּ֣ה יִשְׁכָּ֔ב וְהָיָה֙ כִּֽי־יִצְעַ֣ק אֵלַ֔י וְשָׁמַעְתִּ֖י כִּֽי־חַנּ֥וּן אָֽנִי׃ ס
27אֱלֹהִ֖ים לֹ֣א תְקַלֵּ֑ל וְנָשִׂ֥יא בְעַמְּךָ֖ לֹ֥א תָאֹֽר׃
28מְלֵאָתְךָ֥ וְדִמְעֲךָ֖ לֹ֣א תְאַחֵ֑ר בְּכֹ֥ור בָּנֶ֖יךָ תִּתֶּן־לִּֽי׃
29כֵּֽן־תַּעֲשֶׂ֥ה לְשֹׁרְךָ֖ לְצֹאנֶ֑ךָ שִׁבְעַ֤ת יָמִים֙ יִהְיֶ֣ה עִם־אִמֹּ֔ו בַּיֹּ֥ום הַשְּׁמִינִ֖י תִּתְּנֹו־לִֽי׃
30וְאַנְשֵׁי־קֹ֖דֶשׁ תִּהְי֣וּן לִ֑י וּבָשָׂ֨ר בַּשָּׂדֶ֤ה טְרֵפָה֙ לֹ֣א תֹאכֵ֔לוּ לַכֶּ֖לֶב תַּשְׁלִכ֥וּן אֹתֹֽו׃ ס