Exodus 34
OLUBUNGO XXXIV
Agandi mabuye g’amarhegeko
1 Nyakasane anacibwira Musa, erhi: «Obînje nnambi ibiri za mabuye nka zirya ntanzi, nayandika kuli ezo nnambi birya binwa byonêne byâli kuli zirya ntanzi wajonjagaga. 2 Obe ocîrheganyize irhondo sêzi oyishisôkera sêzi-sêzi oku ntondo ya Sinayi, oyimange embere zani oku busoso bw’entondo. 3 Ntaye wasôkanaga mweshi ciru n’omuguma na ntaye wabonekaga oku ntondo kwoshi, ciru n’ebibuzi n’enkafu, birhakereraga ebwa eyola ntondo. 4 Musa abinja ennâmbi nka zirya ntanzi, anacizûka sêzi-sêzi, asôkera oku ntondo ya Sinayi nka kulya Nyakasane ànamurhegekaga erhi adwirhe zirya nnâmbi ibirhi z’amabuye. 5 Nyakasane anacibunguluka omu citù ayimanga halya bo naye.
Nyamubâho abonekera Musa
Musa erhi adwirhe ayakûza izîno lya Nyakasane. 6 Nyakasane anacigera embere zage, aja ayakûza, erhi: «Nyakasane, Nyamubâho, Nyamuzinda w’obwonjo, ntabâcihûngo, ntakunira-duba, oyunjula bwinja n’obwikubagirwa, 7 oyôrha mwikubagirwa w’iburha oku lindi, we lembera obubi, obuhalanjisi n’ecaha, ci orhaleka obubi bwagera kwonene, onashimbulule obubi bw’ababusi n’abana oku binjikulu babo kuhika oku iburha lya kasharhu n’erya kanni. 8 Ho n’abo Musa anacifukama, ahwera oku idaho. 9 Aderha, erhi: «Akaba ko binali Yagirwa ntonyire omu masu gawe, Waliha oyemere okugenda nirhu, bulya olu lubaga luli lwa ba cikanyi-cirhagômba, ci orhubêre obwonjo oku mabi girhu, onarhujire mwimo gwawe!»
Okushubilumûla Endagâno
10 Nyakasane aderha; erhi: «Nkola nafundika endagâno, najira ebirhangâzo embere ly’olubaga, birya birhasagiboneka ciru n’eliguma omu mashanja, n’olu lubaga lwoshi olimwo lwabona ebijiro bya Nyakasane, bulya biri bya kujugumya ebi nakola n’okuboko kwawe! 11 Obikirire bwinja ebi nàkurhegekaga ene! Embere zawe nkola nakûngusha Abamoriti, Abakanani, Abahititi, Abepereziti, Abahiviti n’Abayebusi. 12 Omanye irhondo orhahîraga mpu wanywana n’abantu babà omu cihugo wajamwo, balekibà murhego kuli we. 13 Ci amahêro gabo oyishigakûndula, emitûngo yabo oyijonjage n’emirhi yabo y’amahêro, oje wayitwa. 14 Wehe orhahîra okaharamya owundi nyamuzinda, bulya izîno lya Nyakasane ye «Lûji», aba Nyamuzinda wa lûji. 15 Orhahîra okanywana mwene abantu ba muli eco cihugo: bulya amango bakola bacîhemula na banyamuzinda wabo, bankanakuhamagala obone wamalya oku nterekêro zabo; 16 erhi bagala bawe bankabashebera bâli babo, bâli babo banayishicihemulira emwa banyamuzinda babo, obone bamakululirayo na bagala bawe, mpu nabo bacihemulire emwa banyamuzinda babo. 17 Orhahîraga okatula banyamuzinda b’ecûma. 18 Okazilanga olusiku lw’emigati erhalimwo lwango. Okazijira nsiku nda zoshi walya emigati erhalimwo lwango, nka kulya nàkurhegekaga, omu mango garhegesirwe n’omwezi gw’Emihuli, bulya omwezi gw’Emihuli, go mwezi wàrhengagamwo e Misiri. 19 Ngasi coshi cizibûla omulà gwa nnina, ciri câni: ngasi lubere lw’omu maso gawe, akaba lwa nkafu, erhi lwa cibuzi. 20 Ci olubere lw’endogomi, okaziluhanira engombôlo y’omwanabuzi, akaba orhaluhanîri engombôlo, onaluniole igosi. Ngasi lubere lwa muli bagala bawe, okaziluhanira engombôlo. Ngasi murhabana wawe w’olubere, okaz’imugombôla, murhanakâgiyisha maboko mûmu embere zani. 21 Okazikola nsiku ndarhu, ci olusiku lwa kali nda wanarhamûka, ciru gankaba mango ga kubiba erhi kusarûla, onarhamûke. 22 Okazijira olusiku lukulu lw’Emigobe, lwo lw’emyaka mirhanzi-rhanzi y’engano, n’olusiku lukulu lw’okusarûla aha buzinda bw’omwaka.
23 Kasharhu omu mwaka, ngasi mulume ayishikazilola obusu bwa Nnahamwabo, Nyakasane, Nyamuzinda w’Israheli. 24 Bulya hano mba namakûngusha amashanja goshi embere zawe, mbà
namayushûla ecihugo cawe, ntaye ciru n’omuguma waderhe mpu ayagalwa n’ecihugo cawe amango warherema, ogendilola obusu bwa Nyakasane, Nyamuzinda wawe, kasharhu omu mwaka. 25 Orhahîra okanterekêra emigati erimwo olwango, n’enterekêro y’olusiku lukulu lwa Basaka erhakâgigeza budufu kuhika sêzi. 26 Okazirhûla emyaka mirhanzi-rhanzi y’ishwa lyawe omu ka-Nyamuzinda, Nyakasane wawe. Orhahîraga okayendera omwanahene omu mahenehene ga nnina» 27 Nyakasane abwira Musa, erhi: «Oyandike ebyo binwa, bulya ebyo binwa byo nfundisire mwo endagâno haguma nawe na haguma n’Israheli.» 28 Musa abêra okwo ntondo bo na Nyakasane, miregerege makumi anni na madufu makumi anni. Arhalyaga mugati, arhananywaga mîshi. Ayandika ebinwa by’endagâno kuli zirya nnambi ibirhi z’amabuye, birya binwa ikumi.
Musa ashubira oku icûmbi
29 Erhi Musa àyandagala oku ntondo ya Sinayi, Musa ali adwirbe zirya nnambi zombi z’Endagâno omu maboko, na Musa arhâli amanyire oku obusu bwage bwàkazagilangashana kurhenga aho àshambazagya Nyakasane. 30 Aroni na Bene Israheli boshi babona Musa, obusu bwage bwâlibudwirhe bwalangashana, bayoboha okumuyegêra. 31 Musa abahamagala, lero Aroni n’abagula b’olubaga boshi bamujayo, naye Musa abashambâza. 32 Cazinda Bene Israheli boshi bamujayo, naye Musa abaganîza, anakomêreza ngasi byoshi Nyakasane amubwiraga oku ntondo ya Sinayi. 33 Erhi Musa àyusa okubashambâza, anacibwikira obusu n’omwenda. 34 N’erhi Musa àbâga aja embere za Nyakasane mpu bashambâle bo naye, anakûle gulya mwenda, kuhika ahuluke. Erhi abâga amâhuluka, anabwire Bene Israheli amarhegeko ahîrwe. 35 Bene Israheli bâkagibona oku obusu bwa Musa budwirhe bwalangashana. Lero Musa ashubikaz’ibwikira obusu bwage n’omwenda, kuhika ashubigend’ishambâla bone Nyamuzinda.
34
1וַיֹּ֤אמֶר יְהוָה֙ אֶל־מֹשֶׁ֔ה פְּסָל־לְךָ֛ שְׁנֵֽי־לֻחֹ֥ת אֲבָנִ֖ים כָּרִאשֹׁנִ֑ים וְכָתַבְתִּי֙ עַל־הַלֻּחֹ֔ת אֶת־הַדְּבָרִ֔ים אֲשֶׁ֥ר הָי֛וּ עַל־הַלֻּחֹ֥ת הָרִאשֹׁנִ֖ים אֲשֶׁ֥ר שִׁבַּֽרְתָּ׃
2וֶהְיֵ֥ה נָכֹ֖ון לַבֹּ֑קֶר וְעָלִ֤יתָ בַבֹּ֨קֶר֙ אֶל־הַ֣ר סִינַ֔י וְנִצַּבְתָּ֥ לִ֛י שָׁ֖ם עַל־רֹ֥אשׁ הָהָֽר׃
3וְאִישׁ֙ לֹֽא־יַעֲלֶ֣ה עִמָּ֔ךְ וְגַם־אִ֥ישׁ אַל־יֵרָ֖א בְּכָל־הָהָ֑ר גַּם־הַצֹּ֤אן וְהַבָּקָר֙ אַל־יִרְע֔וּ אֶל־מ֖וּל הָהָ֥ר הַהֽוּא׃
4וַיִּפְסֹ֡ל שְׁנֵֽי־לֻחֹ֨ת אֲבָנִ֜ים כָּרִאשֹׁנִ֗ים וַיַּשְׁכֵּ֨ם מֹשֶׁ֤ה בַבֹּ֨קֶר֙ וַיַּ֨עַל֙ אֶל־הַ֣ר סִינַ֔י כַּאֲשֶׁ֛ר צִוָּ֥ה יְהוָ֖ה אֹתֹ֑ו וַיִּקַּ֣ח בְּיָדֹ֔ו שְׁנֵ֖י לֻחֹ֥ת אֲבָנִֽים׃
5וַיֵּ֤רֶד יְהוָה֙ בֶּֽעָנָ֔ן וַיִּתְיַצֵּ֥ב עִמֹּ֖ו שָׁ֑ם וַיִּקְרָ֥א בְשֵׁ֖ם יְהוָֽה׃
6וַיַּעֲבֹ֨ר יְהוָ֥ה׀ עַל־פָּנָיו֮ וַיִּקְרָא֒ יְהוָ֣ה׀ יְהוָ֔ה אֵ֥ל רַח֖וּם וְחַנּ֑וּן אֶ֥רֶךְ אַפַּ֖יִם וְרַב־חֶ֥סֶד וֶאֱמֶֽת׃
7נֹצֵ֥ר חֶ֨סֶד֙ לָאֲלָפִ֔ים נֹשֵׂ֥א עָוֹ֛ן וָפֶ֖שַׁע וְחַטָּאָ֑ה וְנַקֵּה֙ לֹ֣א יְנַקֶּ֔ה פֹּקֵ֣ד׀ עֲוֹ֣ן אָבֹ֗ות עַל־בָּנִים֙וְעַל־בְּנֵ֣י בָנִ֔ים עַל־שִׁלֵּשִׁ֖ים וְעַל־רִבֵּעִֽים׃
8וַיְמַהֵ֖ר מֹשֶׁ֑ה וַיִּקֹּ֥ד אַ֖רְצָה וַיִּשְׁתָּֽחוּ׃
9וַיֹּ֡אמֶר אִם־נָא֩ מָצָ֨אתִי חֵ֤ן בְּעֵינֶ֨יךָ֙ אֲדֹנָ֔י יֵֽלֶךְ־נָ֥א אֲדֹנָ֖י בְּקִרְבֵּ֑נוּ כִּ֤י עַם־קְשֵׁה־עֹ֨רֶף֙ ה֔וּא וְסָלַחְתָּ֛ לַעֲוֹנֵ֥נוּ וּלְחַטָּאתֵ֖נוּ וּנְחַלְתָּֽנוּ׃
10וַיֹּ֗אמֶר הִנֵּ֣ה אָנֹכִי֮ כֹּרֵ֣ת בְּרִית֒ נֶ֤גֶד כָּֽל־עַמְּךָ֙ אֶעֱשֶׂ֣ה נִפְלָאֹ֔ת אֲשֶׁ֛ר לֹֽא־נִבְרְא֥וּבְכָל־הָאָ֖רֶץ וּבְכָל־הַגֹּויִ֑ם וְרָאָ֣ה כָל־הָ֠עָם אֲשֶׁר־אַתָּ֨ה בְקִרְבֹּ֜ו אֶת־מַעֲשֵׂ֤ה יְהוָה֙ כִּֽי־נֹורָ֣א ה֔וּא אֲשֶׁ֥ר אֲנִ֖י עֹשֶׂ֥ה עִמָּֽךְ׃
11שְׁמָ֨ר־לְךָ֔ אֵ֛ת אֲשֶׁ֥ר אָנֹכִ֖י מְצַוְּךָ֣ הַיֹּ֑ום הִנְנִ֧י גֹרֵ֣שׁ מִפָּנֶ֗יךָ אֶת־הָאֱמֹרִי֙ וְהַֽכְּנַעֲנִ֔י וְהַחִתִּי֙ וְהַפְּרִזִּ֔י וְהַחִוִּ֖י וְהַיְבוּסִֽי׃
12הִשָּׁ֣מֶר לְךָ֗ פֶּן־תִּכְרֹ֤ת בְּרִית֙ לְיֹושֵׁ֣ב הָאָ֔רֶץ אֲשֶׁ֥ר אַתָּ֖ה בָּ֣א עָלֶ֑יהָ פֶּן־יִהְיֶ֥ה לְמֹוקֵ֖שׁ בְּקִרְבֶּֽךָ׃
13כִּ֤י אֶת־מִזְבְּחֹתָם֙ תִּתֹּצ֔וּן וְאֶת־מַצֵּבֹתָ֖ם תְּשַׁבֵּר֑וּן וְאֶת־אֲשֵׁרָ֖יו תִּכְרֹתֽוּן׃
14כִּ֛י לֹ֥א תִֽשְׁתַּחֲוֶ֖ה לְאֵ֣ל אַחֵ֑ר כִּ֤י יְהוָה֙ קַנָּ֣א שְׁמֹ֔ו אֵ֥ל קַנָּ֖א הֽוּא׃
15פֶּן־תִּכְרֹ֥ת בְּרִ֖ית לְיֹושֵׁ֣ב הָאָ֑רֶץ וְזָנ֣וּ׀ אַחֲרֵ֣י אֱלֹֽהֵיהֶ֗ם וְזָבְחוּ֙ לֵאלֹ֣הֵיהֶ֔ם וְקָרָ֣א לְךָ֔ וְאָכַלְתָּ֖ מִזִּבְחֹֽו׃
16וְלָקַחְתָּ֥ מִבְּנֹתָ֖יו לְבָנֶ֑יךָ וְזָנ֣וּ בְנֹתָ֗יו אַחֲרֵי֙ אֱלֹ֣הֵיהֶ֔ן וְהִזְנוּ֙ אֶת־בָּנֶ֔יךָ אַחֲרֵ֖י אֱלֹהֵיהֶֽן׃
17אֱלֹהֵ֥י מַסֵּכָ֖ה לֹ֥א תַעֲשֶׂה־לָּֽךְ׃
18אֶת־חַ֣ג הַמַּצֹּות֮ תִּשְׁמֹר֒ שִׁבְעַ֨ת יָמִ֜ים תֹּאכַ֤ל מַצֹּות֙ אֲשֶׁ֣ר צִוִּיתִ֔ךָ לְמֹועֵ֖ד חֹ֣דֶשׁ הָאָבִ֑יב כִּ֚י בְּחֹ֣דֶשׁ הָֽאָבִ֔יב יָצָ֖אתָ מִמִּצְרָֽיִם׃
19כָּל־פֶּ֥טֶר רֶ֖חֶם לִ֑י וְכָֽל־מִקְנְךָ֙ תִּזָּכָ֔ר פֶּ֖טֶר שֹׁ֥ור וָשֶֽׂה׃
20וּפֶ֤טֶר חֲמֹור֙ תִּפְדֶּ֣ה בְשֶׂ֔ה וְאִם־לֹ֥א תִפְדֶּ֖ה וַעֲרַפְתֹּ֑ו כֹּ֣ל בְּכֹ֤ור בָּנֶ֨יךָ֙ תִּפְדֶּ֔ה וְלֹֽא־יֵרָא֥וּפָנַ֖י רֵיקָֽם׃
21שֵׁ֤שֶׁת יָמִים֙ תַּעֲבֹ֔ד וּבַיֹּ֥ום הַשְּׁבִיעִ֖י תִּשְׁבֹּ֑ת בֶּחָרִ֥ישׁ וּבַקָּצִ֖יר תִּשְׁבֹּֽת׃
22וְחַ֤ג שָׁבֻעֹת֙ תַּעֲשֶׂ֣ה לְךָ֔ בִּכּוּרֵ֖י קְצִ֣יר חִטִּ֑ים וְחַג֙ הָֽאָסִ֔יף תְּקוּפַ֖ת הַשָּׁנָֽה׃
23שָׁלֹ֥שׁ פְּעָמִ֖ים בַּשָּׁנָ֑ה יֵרָאֶה֙ כָּל־זְכ֣וּרְךָ֔ אֶת־פְּנֵ֛י הָֽאָדֹ֥ן׀ יְהוָ֖ה אֱלֹהֵ֥י יִשְׂרָאֵֽל׃
24כִּֽי־אֹורִ֤ישׁ גֹּויִם֙ מִפָּנֶ֔יךָ וְהִרְחַבְתִּ֖י אֶת־גְּבוּלֶ֑ךָ וְלֹא־יַחְמֹ֥ד אִישׁ֙ אֶֽת־אַרְצְךָ֔ בַּעֲלֹֽתְךָ֗ לֵרָאֹות֙ אֶת־פְּנֵי֙ יְהוָ֣ה אֱלֹהֶ֔יךָ שָׁלֹ֥שׁ פְּעָמִ֖ים בַּשָּׁנָֽה׃
25לֹֽא־תִשְׁחַ֥ט עַל־חָמֵ֖ץ דַּם־זִבְחִ֑י וְלֹא־יָלִ֣ין לַבֹּ֔קֶר זֶ֖בַח חַ֥ג הַפָּֽסַח׃
26רֵאשִׁ֗ית בִּכּוּרֵי֙ אַדְמָ֣תְךָ֔ תָּבִ֕יא בֵּ֖ית יְהוָ֣ה אֱלֹהֶ֑יךָ לֹא־תְבַשֵּׁ֥ל גְּדִ֖י בַּחֲלֵ֥ב אִמֹּֽו׃ פ
27וַיֹּ֤אמֶר יְהוָה֙ אֶל־מֹשֶׁ֔ה כְּתָב־לְךָ֖ אֶת־הַדְּבָרִ֣ים הָאֵ֑לֶּה כִּ֞י עַל־פִּ֣י׀ הַדְּבָרִ֣ים הָאֵ֗לֶּה כָּרַ֧תִּי אִתְּךָ֛ בְּרִ֖ית וְאֶת־יִשְׂרָאֵֽל׃
28וַֽיְהִי־שָׁ֣ם עִם־יְהוָ֗ה אַרְבָּעִ֥ים יֹום֙ וְאַרְבָּעִ֣ים לַ֔יְלָה לֶ֚חֶם לֹ֣א אָכַ֔ל וּמַ֖יִם לֹ֣א שָׁתָ֑ה וַיִּכְתֹּ֣ב עַל־הַלֻּחֹ֗ת אֵ֚ת דִּבְרֵ֣י הַבְּרִ֔ית עֲשֶׂ֖רֶת הַדְּבָרִֽים׃
29וַיְהִ֗י בְּרֶ֤דֶת מֹשֶׁה֙ מֵהַ֣ר סִינַ֔י וּשְׁנֵ֨י לֻחֹ֤ת הָֽעֵדֻת֙ בְּיַד־מֹשֶׁ֔ה בְּרִדְתֹּ֖ו מִן־הָהָ֑ר וּמֹשֶׁ֣ה לֹֽא־יָדַ֗ע כִּ֥י קָרַ֛ן עֹ֥ור פָּנָ֖יו בְּדַבְּרֹ֥ו אִתֹּֽו׃
30וַיַּ֨רְא אַהֲרֹ֜ן וְכָל־בְּנֵ֤י יִשְׂרָאֵל֙ אֶת־מֹשֶׁ֔ה וְהִנֵּ֥ה קָרַ֖ן עֹ֣ור פָּנָ֑יו וַיִּֽירְא֖וּ מִגֶּ֥שֶׁת אֵלָֽיו׃
31וַיִּקְרָ֤א אֲלֵהֶם֙ מֹשֶׁ֔ה וַיָּשֻׁ֧בוּ אֵלָ֛יו אַהֲרֹ֥ן וְכָל־הַנְּשִׂאִ֖ים בָּעֵדָ֑ה וַיְדַבֵּ֥ר מֹשֶׁ֖ה אֲלֵהֶֽם׃
32וְאַחֲרֵי־כֵ֥ן נִגְּשׁ֖וּ כָּל־בְּנֵ֣י יִשְׂרָאֵ֑ל וַיְצַוֵּ֕ם אֵת֩ כָּל־אֲשֶׁ֨ר דִּבֶּ֧ר יְהוָ֛ה אִתֹּ֖ו בְּהַ֥ר סִינָֽי׃
33וַיְכַ֣ל מֹשֶׁ֔ה מִדַּבֵּ֖ר אִתָּ֑ם וַיִּתֵּ֥ן עַל־פָּנָ֖יו מַסְוֶֽה׃
34וּבְבֹ֨א מֹשֶׁ֜ה לִפְנֵ֤י יְהוָה֙ לְדַבֵּ֣ר אִתֹּ֔ו יָסִ֥יר אֶת־הַמַּסְוֶ֖ה עַד־צֵאתֹ֑ו וְיָצָ֗א וְדִבֶּר֙ אֶל־בְּנֵ֣י יִשְׂרָאֵ֔ל אֵ֖ת אֲשֶׁ֥ר יְצֻוֶּֽה׃
35וְרָא֤וּ בְנֵֽי־יִשְׂרָאֵל֙ אֶת־פְּנֵ֣י מֹשֶׁ֔ה כִּ֣י קָרַ֔ן עֹ֖ור פְּנֵ֣י מֹשֶׁ֑ה וְהֵשִׁ֨יב מֹשֶׁ֤ה אֶת־הַמַּסְוֶה֙ עַל־פָּנָ֔יו עַד־בֹּאֹ֖ו לְדַבֵּ֥ר אִתֹּֽו׃ ס